Arbeidsmigranten
Arbeidsmigranten verblijven in alle regio’s en hun huisvesting vraagt dus overal aandacht. Toch zijn er gebieden waar het vraagstuk zich prominenter aandient. Onderaan deze pagina vind u links naar de regio’s die in het programma Flexwonen voor arbeidsmigranten aan betere woonomstandigheden werken en naar het regionale nieuws over dit onderwerp.
Arbeidsmigranten
Inmiddels verblijven er ruim 400.000 arbeidsmigranten uit Oost-, Midden- en Zuid-Europa in Nederland en dat zullen er nog wel meer worden. Hun woonomstandigheden zijn verbeterd sinds de Nationale Verklaring van 2012 daar aandacht voor vroeg en het programma flexwonen voor arbeidsmigranten werd uitgevoerd. Gemeenten, werkgevers en huisvesters maakten plannen om zeker 30.000 extra verblijfplaatsen te realiseren en een groot deel daarvan is in uitvoering genomen. Werkgeversorganisaties in de uitzendbranche en in de land- en tuinbouw ontwikkelden samen met de werknemersorganisaties een keurmerk (SNF keurmerk) dat eisen stelt waaraan de huisvesting van arbeidsmigranten ten minste moet voldoen. Daarmee zijn zowel in kwantitatief als in kwalitatief opzicht belangrijke stappen gezet om tot betere huisvesting te komen.
Vestigers, mid-stay en short-stay
Een deel van de arbeidsmigranten wil zich hier voor langere tijd vestigen. Zij zullen hun weg moeten vinden op de woningmarkt en hebben als ingezetenen van EU-lidstaten dezelfde mogelijkheden als andere woningzoekenden. Een grotere groep wil zich niet vestigen, of weet het nog niet. Voor de eerste opvang van vestigers en voor de mensen die hier slechts tijdelijk blijven geldt dat er behoefte is aan vormen van snel toegankelijke huisvesting, die tijdelijk gebruikt wordt (short-stay). Dat is vaak in de vorm van logies en het is niet ongebruikelijk dat voorzieningen of zelfs kamers gedeeld worden. Mensen die langer verblijven zonder zich echt te vestigen zoeken vaak naar eenvoudige woonruimte die wat meer kwaliteit en privacy biedt.
Het rapport Arbeidsmigratie in vieren (Godfried Engbersen, e.a. EUR, 2011) onderscheidt vier categorieën arbeidsmigranten. De groep seizoensmigranten en vestigers worden daar als ongeveer even groot ingeschat, te weten resp. 23 en 22%. Daar tussen in stelt Engbersen een middengroep vast van transnationale migratie (binationale oriëntatie) van 13% en een grote groep van 41% footloose migranten.
Als we die cijfers vertalen naar de huisvestingsvraag voor short-, mid-, en longstay horen die laatste twee groepen voor een groot deel tot de mid-stay. Een klein deel er van blijft hier kort en rekenen we samen met de seizoensmigranten tot de short stay en een ander klein deel komt uiteindelijk, hoewel dat niet hun intentie was, bij de vestigers terecht. Daarmee doet naar schatting zo’n 30% van de arbeidsmigranten een beroep op shortstay verblijf, een andere 30% zal zich vestigen in een eigen huur- of koopwoning. De ca. 40% die hier middellang verblijft zoekt afhankelijk van de kansen op de woningmarkt naar zelfstandige, vaak tijdelijke woonruimte.
Verantwoordelijkheden
Flexwonen voor arbeidsmigranten wordt vaak nog gezien als uitsluitend een verantwoordelijkheid voor de werkgevers. Dat leidt soms tot een gedwongen vermenging van de arbeidsrelatie met de woonvoorziening, tot slechte woonomstandigheden en tot een wegkijken van de problemen die dat meebrengt. Terwijl het huisvesten van mensen die voor hun werk tijdelijk ergens verblijven een steeds normalere vraag is geworden. Of je nu uit Poznan of Eindhoven komt. Een vraag bovendien die géén beslag hoeft te leggen op publieke middelen, als we het een beetje verstandig aanpakken. Verstandig en fatsoenlijk en met gevoel voor het noodzakelijke beheer dat tijdelijke huisvesting nu eenmaal nodig heeft. Daar ligt een uitdaging voor woningcorporaties én commerciële aanbieders. Werkgevers zijn daarmee niet van hun verantwoordelijkheid af, maar huisvesting van arbeidsmigranten wordt wel meer een gedeelde verantwoordelijkheid.
Ook gemeenten delen in die verantwoordelijkheid. Niet om zelf huisvesting te bieden, maar wel om de totstandkoming van huisvesting mogelijk te maken en wantoestanden te voorkomen.
De regio’s
Om te zien hoe in verschilende regio’s de huisvesting van arbeidsmigranten er voor staat kunt u op onderstaande links klikken:
Geen tweederangsburgers; rapport aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten
Routekaart naar goede huisvesting voor EU-arbeidsmigranten
Masterplan Internationale Werknemers van Glastuinbouw Nederland
kamerbrief over huisvesting arbeidsmigranten 12 maart 2019
Voortgangsbrief huisvesting arbeidsmiganten 2016
Rapportage onderzoek 'Voortgang huisvesting arbeidsmigranten 2015'
Jaarrapport Integratie CBS 2014
Migratiepatronen in dynamisch perspectief
Arbeidsmigratie in vieren, EUR
Essay Godfried Engbersen: ‘Van zijstroom tot hoofdstroom van beleid’