In het Westland werken veel arbeidsmigranten in de glastuinbouw. Zij moeten ergens wonen, ook al is het maar tijdelijk. In Vlaardingen hebben ze hier nu tien jaar ervaring mee. Wethouder Hans Versluijs (PvdA) betoogt dat de urgentie hoog is en legt uit hoe zijn gemeente het aanpakt.
download convenant huisvesting tijdelijke arbeidsmigranten Vlaardingen>
De druk op de woningmarkt loopt op en de vraag naar tijdelijke arbeidskrachten neemt sterk toe. Huisvesters, bedrijven en uitzendbureaus kopen met name goedkope woningen op in de toch al kwetsbare oude wijken: woningen die daarmee onttrokken worden aan de reguliere voorraad. Dit leidt bovendien tot (het ervaren van en toename van) overlast en leefbaarheidsproblemen.
Of we het leuk vinden of niet, onze groeiende economie heeft de arbeidsmigranten nodig, we kunnen niet meer zonder. De opgave voor gemeentebestuurders is dan ook om maatregelen te nemen die uitwassen voorkomen.
Vlaardingen heeft al een kleine tien jaar de nodige ervaring opgedaan met het huisvesten van arbeidsmigranten, die in de Rotterdamse haven en het Westland werken. In 2008 stelden we beleid vast, dat nog steeds actueel is.
Onze belangrijkste doelstellingen waren en zijn:
- Huisvesting van tijdelijke arbeidsmigranten mag niet ten koste gaan van de reguliere voorraad goedkopere huur- en koopwoningen.
- Uitwaaiering van huisvesting van arbeidsmigranten over de oude, kwetsbare wijken moet worden tegengegaan.
- Huisvesting moet op een fatsoenlijke wijze gebeuren tegen een redelijke prijs en effectieve afspraken.
Convenant
In 2008 sloten we een convenant met gecertificeerde uitzendbureaus, huisvesters en de lokale woningcorporaties, dat nog steeds toegepast wordt. In dat convenant legden we een aantal zaken vast:
- De gemeente garandeert aan gecertificeerde bureaus, binnen de hiervoor genoemde doelstellingen, de beschikbaarheid van een aantal woningen voor zo’n duizend tijdelijke arbeidsmigranten
- Harde afspraken over kwaliteitseisen aan de woningen, de maximale hoogte van de huur (en de controle daarop), het maximaal aantal bewoners per woning, de verplichting om arbeidsmigranten te laten registreren in het BRP.
- Huisregels, beheer (bijvoorbeeld 24/7 conciërge), taalcursussen, Nederlandse gedragsregels in de buitenruimte, et cetera.
In het begin betrof het voornamelijk te slopen corporatiewoningen, verhuurd in het kader van de Leegstandswet. Het voorkomt leegstand en verloedering van de wijk, brandstichting en koperroof. Het levert de woningcorporatie extra inkomsten op voor de herstructurering en uitzendbureaus kunnen woningen tegen een lage kostprijs aan de arbeidsmigrant verhuren.
De komende jaren komen er minder sloopwoningen vrij. De gemeente faciliteert als alternatief geclusterde wooneenheden op een beperkt aantal plekken, die volledig door de convenantpartners worden bekostigd en beheerd. Het betreft niet de reguliere woningvoorraad.
Tot nu toe had Vlaardingen op deze wijze de regie redelijk in handen. De werknemer had goede woonruimte voor een aantrekkelijke prijs en overlast werd tot een minimum beperkt. Helaas krijgt ook Vlaardingen steeds meer last van opkopers van huizen ten behoeve van arbeidsmigranten, waarbij nogal eens sprake is van overbewoning en hoge huren. We handhaven overbewoning en woonoverlast bij vijf of meer arbeidsmigranten per woning. Maar het aantal opgekochte woningen neemt toe en vaak horen we er pas iets van als er ernstige klachten uit de buurt zijn.
Paraplu-bestemmingsplan
Daarom onderzoeken we nu of we het kopen van woningen met dit doel commercieel onaantrekkelijk kunnen maken. Dat zou mogelijk kunnen door in een zogeheten ‘paraplu-bestemmingsplan’ voor de hele gemeente de definitie van wonen zo vast te stellen dat, indien niet sprake is van een duurzame relatie, een woning door niet meer dan één persoon bewoond mag worden (uitzonderingen kunnen uiteraard vastgelegd worden). Dat zou mijns inziens een grote stap zijn.
Aanvullend op deze maatregelen ondersteunen wij actief de Vereniging van Eigenaren (VvE) in complexen waar woningen worden opgekocht voor tijdelijke arbeidsmigranten. In overleg met de VvE-bestuurders wordt gekeken wat privaatrechtelijk (splitsingsakte en huishoudelijk reglement) mogelijk is om overlast en opkopen te beperken.