Arbeidsmigranten zijn nog te weinig betrokken bij onze maatschappij. Dat moeten we met elkaar niet willen. Het is slecht voor zowel de migrant zelf, als voor de buurt, als voor de regionale economie. Daarom hebben we in juni een regionale verklaring opgesteld. Ik heb daarbij goed gemerkt dat het nogal wat uitmaakt hoe je het opschrijft. En ik zeg u nu alvast dat de beroemde zin over het 'opleggen van' een ontkoppeling van wonen en werken in nieuwe situaties wordt gewijzigd in 'het stimuleren van', aldus Frans Stienen, voorzitter van de stuurgroep arbeidsmigranten van de SRE. Stienen opende hiermee de regionale bestuurlijke conferentie over de huisvesting van arbeidsmigranten in de regio Eindhoven.
Ruim honderd vertegenwoordigers van gemeenten, werkgevers, huisvesters en arbeidsmigranten togen op 13 december naar het Stadhuis van Eindhoven om met elkaar van gedachten te wisselen over de huisvesting van arbeidsmigranten. Mary Fiers, portefeuillehouder Ruimte en Wonen van het SRE, opende de bijeenkomst met een pleidooi om niet alleen te kijken naar nieuwbouwlocaties. ‘Laten we vooral ook kijken naar huisvestingsoplossingen in bestaande -mogelijk getransformeerde- bouw. De ombouw van bestaande panden is onze grootste opdracht’. Ela Rodenburg, vice-voorzitter van PLON (Pools Overlegplatform in Nederland), zoomde in op de wensen van de arbeidsmigranten en toonde daarbij voorbeelden van zowel goede als van onacceptabele huisvesting. ‘Ze willen graag kleinschalige, veilige huisvesting van een goede prijs/kwaliteit verhouding. En ook arbeidsmigranten hebben net als u en ik behoefte aan enige privacy’.
Frans Stienen ging nader in op de ambities van de regio. ‘Wij willen uiterlijk 1 april 2013 onze opgave concreet maken. Dan willen niet alleen een getalsmatige onderbouwing, maar ook antwoord op de vraag: wie gaat wat doen? En zoals voormalig minister Spies het zo mooi verwoordde : ‘Laten we elkaar in de regio daarbij vooral ‘hinderlijk volgen’.
Ton Wijnen van ZON Arbeidsvoorziening ging in op zijn ervaringen als werkgever met de huisvesting van arbeidsmigranten. ‘Ik ben overtuigd tegenstander van verplichte loskoppeling van wonen en werken. De arbeidsmigrant hóeft immers geen gebruik te maken van ons aanbod. Het is een vrije keuze!’ Hoewel Wijnen goede contacten met gemeenten wil onderhouden had hij ook wel zijn twijfels: ‘Gemeenten willen informatie om meer zicht te krijgen op het aantal aanwezige arbeidsmigranten in de gemeente. Maar in 2011 betaalden wij 67.000 euro toeristenbelasting aan gemeenten en wij vragen ons af of we daarmee werden gestraft voor onze transparantie’.
Roeland van Hooff, wethouder van de gemeente Eersel opende zijn verhaal met een oproep aan de aanwezige pers. ‘Ik ben actief betrokken bij de bouw van een FlexLogiesGebouw in Eersel. De pers noemt het steevast ‘Polenhotel’ en draagt zo mede bij aan een negatieve beeldvorming. Ik doe daarom een dringend appel op hen om voortaan de juiste terminologie te gebruiken’.
In enkele korte pitches brachten verschillende sprekers goede voorbeelden aan. Sonja Driessen van Migrada had een concreet advies aan bestuurders. ‘Hoe je de huisvesting ook aankondigt: omwonenden zijn altijd tegen. Laat je daardoor niet van de wijs brengen’.
Chris Theuws, directeur-bestuurder Bergopwaarts@BOW, sloot de serie inleidingen af met de rol van corporaties. Hij vond de huisvesting van arbeidsmigranten nadrukkelijk een opgave die past bij de rol van corporaties. Zeker in het licht van het nieuwe regeerakkoord ziet hij dat deze rol steeds lastiger wordt gemaakt voor corporaties. Hij deed daarom een dringend beroep op het Rijk om ervoor te zorgen dat de huisvesting van arbeidsmigranten in de volle breedte weer een zogeheten DAEB-activiteit wordt.
Tijdens de discussie werd met elkaar voornamelijk gezocht naar de ‘wensenlijstjes’ van de verschillende partijen. Zo kwam het verzoek om integratie van arbeidsmigranten door middel van voorlichting beter te regelen. Een raadslid uit Helmond deed een verzoek aan de overheid om de regelgeving voor transformatie van gebouwen (nog) flexibeler te maken. Een uitzender gaf te kennen dat de richtlijn dat maximaal 20% van het loon voor huisvesting mag worden ingehouden feitelijk onwerkbaar is. ‘Hiervoor kun je geen goede huisvesting aanbieden. En dat merk ik bij meer regels: ze zijn mooi achter het bureau bedacht maar in de praktijk onuitvoerbaar’. Ela Rodenburg deed tenslotte een beroep op de aanwezigen: ‘Ga niet alleen in gesprek over arbeidsmigranten, maar blijf ook in gesprek mét ze’.
Op de conferentie uitgereikte informatie:
Landelijke documenten
1. Nationale Verklaring
2. Uniforme huisvestingsnorm: deze norm omschrijft het minimale kwaliteitsniveau waaraan huisvesting van arbeidsmigranten moet voldoen en is opgesteld door de betrokken werkgevers- en werknemersorganisaties
3. Bed-voor-bedregeling: deze regeling is onderdeel van de Nationale Verklaring en roept gemeenten en huisvesters/werkgevers op in gezamenlijkheid onwenselijke huisvestingssituaties te beëindigen
Handreikingen en tools
4. Toolkit schatting aantal EU-migranten op gemeentelijk niveau: om gemeenten te ondersteunen bij het in kaart brengen van het aantal EU-arbeidsmigranten, hebben de afzenders van de Nationale Verklaring bijgaande toolkit ontwikkeld inclusief CBS-analyse
5. Notitie voorkomen dubbele afhankelijkheid: wat vinden partijen wel en niet acceptabel als het gaat om de vraag hoe een eventuele dubbele afhankelijkheid van arbeidsmigranten van hun werkgever (die van wonen èn werken) kan worden voorkomen? Om hierover meer helderheid te verschaffen, is deze notitie opgesteld door de partijen van de Nationale Verklaring Huisvesting Arbeidsmigranten.
Regionale documenten
6. Regionale verklaring: de op 28 juni namens gemeenten, huisvesters en ondernemers ondertekende regionale verklaring
7. Presentaties bestuurlijke conferentie 13 december:
– opening Frans Stienen, Mary Fiers
– inleiding Ela Rodenburg, PLON
– lezing Ton Wijnen en presentatie Ton Wijnen, ZON arbeidsvoorziening
– lezing Roeland van Hooff en presentatie Roeland van Hooff, gemeente Eersel
– presentatie Chris Theuws, Beropwaarts@BOW
– pitch Rolf van der Meijden, TempoTeam
– pitch Roel van Heugten, Metaal Flex
– pich Joeri Peek, Drieweg Advies
– pitch Sonja Driessen, Migrada