Arbeidsmigratie
De nog steeds beroerde huisvestingssituatie van veel arbeidsmigranten kan niet los worden gezien van de moeizame omgang met het hele onderwerp arbeidsmigratie in ons land.
Juist doordat geen heldere keuzes worden gemaakt, terwijl er in grote delen van de economie wel behoefte is aan arbeidsmigranten en die behoefte ook wordt ingevuld, blijven er veel misstanden bestaan in zowel de woon- als de werkomstandigheden en worden arbeidsmigranten aan hun lot overgelaten.
Uitgelicht
Visie op arbeidsmigratie
Al in 2011 leidde een parlementair onderzoek ‘Lessen uit recente arbeidsmigratie (LURA)’ tot harde conclusies over geconstateerde misstanden en over de gebrekkige rol van de overheid op het dossier. Nederland kan het zich niet permitteren om nog langer te overleggen, te verkennen en te onderzoeken. Er moet nu doorgepakt worden, aldus de commissie.
Er kwam een Nationale verklaring huisvesting arbeidsmigranten, waarin de regering, de VNG, Aedes, werkgevers- en werknemersorganisaties zich verbonden om tot dat doorpakken te komen. Dat is ten dele gelukt, maar de ontwikkelingen in de economie haalden die resultaten al snel weer in en in 2020 kon het Aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten o.l.v. Emile Roemer soortgelijke conclusies trekken als 9 jaar eerder de commissie LURA.
Arbeidsmigratie is van alle tijden. Zo waren er in de zeventiende eeuw al talloze migranten die naar de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden kwamen om dienst te nemen op de schepen die naar het toenmalige Nederlands-Indië voeren. Meer recent zien we dat sinds de opening van de grenzen voor EU-ingezeten steeds meer arbeidsmigranten naar ons land komen, veelal aangetrokken door Nederlandse wervingsbureaus. Inmiddels zien we ook dat arbeidsmigratie van buiten de EU naar Nederland toeneemt. Dat roept ook politiek-maatschappelijke vragen op over wat voor samenleving en economie we willen zijn en welke vorm van arbeidsmigratie daarbij het beste aansluit. Om deze reden heeft de Staatscommissie Demografische ontwikkelingen 2050 in januari 2024 een advies uitgebracht.
Meer informatie
Arbeidsmigratie in 2030, SEO 2022
Verkenning Bevolking 2050, NIDI
Regionale bevolkings- en huishoudensprognose 2022-2050, PBL
Erfgoed van mensen met een arbeidsmigratie achtergrond, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 2022
Vijftig jaar arbeidsmigratie: een ode aan de pionier, KIS, 2019
Altijd aan de rand van de samenleving, Maand van de Geschiedenis
Eerlijk werk
Nog te veel arbeidsmigranten in Nederland wonen en werken in slechte omstandigheden. Sommige werkgevers en uitzendbureaus misbruiken hun kwetsbare positie. Zij hebben slechte huisvesting en krijgen niet genoeg loon. In 2020 onderstreepte Emile Roemer met zijn rapport ‘Arbeidsmigranten geen tweederangsburgers’ dat forse inspanningen nodig zijn om de positie van arbeidsmigranten te verbeteren.
Certificering uitzendsector
Naast een inzet op meer en kwalitatief betere huisvesting (zie ook dossier Huisvesting arbeidsmigranten), wordt gewerkt aan een verplicht certificeringsstelsel voor uitzendbureaus. Het doel ervan is dat uitzendbureaus al hun werknemers onder goede werk- en woonomstandigheden laten werken. Het is de verwachting dat het certificeringsstelsel in 2025 volledig operationeel zal zijn. Ook de brancheorganisaties van de uitzenders, ABU en NBBU, staan voor goed werkgeverschap en vinden dat elke vorm van malafiditeit hard moet worden aangepakt.
Meer informatie:
Kamerbrief over aanbevelingen van het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten
Maatregelen om de positie van arbeidsmigranten te verbeteren
Programmarapportage Uitzendbureaus 2020-2022, Nederlandse Arbeidsinspectie, 2023
ABU presenteert plan veilig werken en verblijven
Masterplan ABU ‘Van goed naar beter’
NBBU – column voorzitter Brigitte van der Burg
Een sprong vooruit, LTO-Nederland
Bestuurlijke standpunten arbeidsmigranten VNG
Voorlichting aan arbeidsmigranten
Als arbeidsmigranten goed geïnformeerd zijn over wonen, werken en leven in Nederland zal dat in het algemeen hun welzijn bevorderen en zijn zij bovendien beter gewapend tegen allerlei vormen van uitbuiting of andere misstanden.
Hier een overzicht van diverse initiatieven op dat gebied:
Arbeidsmigranten: voorlichtingsvideo’s in elf talen, ABU
Hier heb je recht op als je in Nederland werkt, FNV
Kent u uw rechten als arbeidsmigrant in Nederland? Fairwork
Overzicht van steunpunten arbeidsmigranten
Beeldvorming over arbeidsmigranten
De beeldvorming over arbeidsmigranten in Nederland is vaak niet positief. Negatieve beelden over misstanden en ook over gedragingen van sommige arbeidsmigranten zelf overheersen de berichtgeving in de media. Dat helpt niet om constructief te werken aan betere woon- en leefomstandigheden voor deze groep. Daarom startte het Expertisecentrum Flexwonen de campagne Arbeidsmigratie Werkt. Die brengt arbeidsmigranten die in Nederland wonen in beeld met hun ambities en dromen. Zij blijken ‘gewone’ mensen als iedereen, die ook best leuke buren zijn of in dezelfde voetbalclub zitten. Ook laat de campagne werkgevers zien die dolblij zijn dat ze er zijn.
Kijk op:
Meer kennis over arbeidsmigratie
Het Kenniscentrum Arbeidsmigranten
Kennisbank KA en Universiteit Tilburg
Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS)