Als de wieg van de Nederlandse multiculturele samenleving ergens gestaan heeft dan is het wel in Oostelijk Zuid-Limburg; het huidige Parkstad Limburg. Met name in Kerkrade, waar ik vandaan kom, zorgde de aanwezige steenkoolindustrie al in de eerste decennia van de twintigste eeuw voor de komst van vele werknemers uit verschillende Europese landen. Arbeidsmigratie kent in die regio een lange traditie. De integratie verliep, door de bank genomen, zonder noemenswaardige problemen. In de mijn -en zeker ondergronds- was iedereen gelijk. Gastarbeider en gastvrijheid gingen destijds hand in hand.
Door: Patrick van der Broeck, gedeputeerde Provincie Limburg
Er is ondertussen veel veranderd. Andere tijden. De mijnen zijn voorgoed gesloten. Toch bestaat het fenomeen arbeidsmigratie nog steeds. In heel Nederland hebben we inmiddels te maken met arbeiders die vanuit elders tijdelijk of voor langere tijd hun heil komen zoeken. Arbeidsmigratie heeft een economische significantie, zeker in Limburg waar krimp en vergrijzing aan de orde van de dag zijn. Limburg telt op dit ogenblik ongeveer 30.000 arbeidsmigranten. Het is echter wel zaak om de huisvesting van de migranten fundamenteel te regelen.
Omdat de toestroom aan arbeiders uit Midden– en Oost-Europa hoog is, zeker tijdens seizoensgebonden arbeid, bestaat de mogelijkheid om deze mensen tijdelijk te huisvesten in recreatieparken of bij agrariërs. Een speciale beleidsregel maakt dit mogelijk. Toch betreft dit beslist allerminst een structurele oplossing die een succesvolle inburgering bevordert. De Provincie Limburg wil een duidelijke stap zetten door de regio en gemeenten te ondersteunen bij haar primaire huisvestingsopgave, en heeft daar passend beleid voor uitgezet. Mensen met toekomstplannen in Limburg moeten hier ook echt kunnen wonen. Reguliere huisvesting is noodzakelijk. Werken en wonen zijn immers twee kanten van dezelfde medaille.
Arbeidsmigratie kan een levenskrachtige impuls geven aan een regio. Uiteraard ervan uitgaand dat de huisvesting van migranten die voor langere tijd in ons land willen verblijven niet al te geconcentreerd plaatsvindt, zoals vaak het geval op recreatieparken, of in zogenaamde ‘Polenhotels’. Door reguliere huisvesting voor bepaalde groepen mogelijk te maken krijgt de vitaliteit van een gemeente of regio een boost. Daarbij kan er dan ook een beter contact tot stand komen tussen nieuwkomers en de autochtone bevolking. Door goed verspreide huisvesting kan er een relatie ontstaan. Een relatie met de omgeving, de burgers en met de samenleving. Arbeidsmigratie verdient gastvrijheid. En dat betekent – net als destijds in de ‘oude mijnstreek’ – dat we migranten opnemen in onze samenleving en ze niet afzonderen. Arbeidsmigratie is natuurlijk voor Limburg. We hebben er ervaring mee. Gastvrijheid zit in onze natuur.