Handhaving

Het handhaven op goede huisvesting voor arbeidsmigranten en andere vormen van flexwonen is om verschillende redenen van belang. Denk aan risico’s van overbewoning en overlast, of voor de gezondheid en de brandveiligheid. Of een overheid en hulpdiensten die niet weten wie waar woont als zich calamiteiten voordoen.

Maar voldoende toezicht en handhaving zijn ook van belang om een level playing field te creëren. Als gemeenten niet voldoende handhaven, is er onvoldoende druk om te investeren in goede oplossingen en wordt het probleem dus nooit opgelost.

Een belangrijk vertrekpunt voor adequate handhaving is een helder ruimtelijk beleid. Immers, handhaving kan een vraag naar alternatieve huisvesting oproepen. Ook verdient het aanbeveling om handhaving in een regionaal verband te organiseren. Immers, als slechts één gemeente werk maakt van adequate handhaving, merken omliggende gemeenten dat direct: het zogeheten ‘waterbedeffect’.

Handhaving op goede huisvesting is vooral gecompliceerd als het om tijdelijke arbeidsmigranten gaat. Daar kunnen immers naast de ‘normale’ aspecten van bouw- en woningtoezicht ook zaken als slecht werkgeverschap, uitbuiting en illegaliteit aan de orde zijn. Daarom is het van belang de partners in beeld te hebben die bij die verschillende aspecten een rol kunnen spelen.

Partners in handhaving
Er zijn verschillende organisaties die een gemeente/regio terzijde kunnen staan bij het vormgeven van een handhavingsaanpak:

Regionale Uitvoeringsdienst (RUD)
Er zijn 29 omgevingsdiensten (regionale uitvoeringsdiensten of RUD) in Nederland. Deze omgevingsdiensten zorgen, in opdracht van gemeenten en provincies, voor vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) op het gebied van milieu. Sommige omgevingsdiensten voeren extra taken uit, zoals bouw- en woningtoezicht of advisering over bijvoorbeeld energie of natuur. De handhaving op goede huisvesting voor arbeidsmigranten kan dus regionaal belegd zijn bij een RUD maar dat hoeft niet. Voor een overzicht van de omgevingsdiensten en contactgegevens
klik hier >

VNG Kenniscentrum Handhaving en Naleving (KCHN)
Veel gemeenten ondervinden overlast van de gevolgen van illegale huisvesting van arbeidsmigranten. Om risicovolle woonsituaties effectief te bestrijden is een integrale aanpak nodig. Niet alleen repressief, maar juist ook gericht op structurele oplossingen. VNG KCHN ondersteunt gemeenten bij de aanpak van de huisvestingsproblematiek rondom arbeidsmigranten. Lees verder >. Of vraag een adviesgesprek aan met een adviseur van team Multidisciplinair Handhaven.

Inspectie SZW 
De Inspectie SZW draagt door inspectie, toezicht en opsporing bij aan naleving van wetten en regels. Enkele belangrijke toezicht- en opsporingstaken zijn:

• Toezicht houden op de naleving van de wet- en regelgeving op het terrein van arbeidsomstandigheden en het voorkomen van rampen met gevaarlijke stoffen;
• Toezicht houden op de naleving van de wet- en regelgeving ten aanzien van het verbod op illegale tewerkstelling en betaling onder het wettelijk minimumloon;
• Het opsporen van fraude, uitbuiting en georganiseerde criminaliteit binnen de keten van werk en inkomen (arbeidsuitbuiting, mensensmokkel en grootschalige fraude op het terrein van de sociale zekerheid). Lees verder >

Vreemdelingenpolitie (AVIM)
De Afdeling Vreemdelingenpolitie, Identificatie en Mensenhandel (AVIM)
houdt toezicht op de naleving van de Vreemdelingenwet. Verder voert de vreemdelingenpolitie identiteitsonderzoeken uit en bestrijdt zij criminele activiteiten als mensensmokkel. Lees verder >

De RIEC’s en het LIEC
De tien RIEC’s (Regionaal Informatie en Expertise Centrum) en het LIEC (Landelijk Informatie en Expertise Centrum) ondersteunen partners bij de aanpak van georganiseerde criminaliteit. Met als doel samenwerking te stimuleren en de overheid en maatschappij weerbaarder te maken om zo ondermijning tegen te gaan. Dat begint op het lokale niveau waarbij de RIEC’s een belangrijke rol vervullen. Het LIEC ondersteunt de RIEC’s daarbij op verschillende vlakken zoals kennisontwikkeling, juridische ondersteuning en ICT. Lees verder >
Zie ook gemeente Peel en Maas: Wat te doen bij benadering door criminelen

Bouw- en Woningtoezicht
Gemeenten beschikken over een team/afdeling Bouw- en Woningtoezicht. In een toenemend aantal gevallen is deze ondergebracht bij een Regionale Uitvoeringsdienst (RUD). Zij waken over wat er binnen de grenzen van de gemeente wordt gebouwd en of dat voldoet aan de voorschriften. Daartoe controleert de gemeente in verschillende fasen van het ontwerp tot de uiteindelijke realisatie, de stukken en de concrete uitvoering. Hierbij heeft de gemeente een dwingende macht waar uitvoerende partijen gehoor aan moeten geven. Lees verder >

Zelfregulering in de markt 
Om gemeenten, arbeidsmigranten, werkgevers, en buurtbewoners meer zekerheid te geven dat de huisvesting van arbeidsmigranten op orde is, is door marktpartijen een keurmerk ontwikkeld: het SNF-keurmerk (Stichting Normering Flexwonen). Alle uitzendorganisaties zijn via de CAO verplicht om dit keurmerk te voeren als zij arbeidsmigranten huisvesten. De bedrijven die het SNF-keurmerk hebben worden vermeld op de website van SNF. Lees verder >.
Bij het organiseren en (gericht) inzetten van gemeentelijke handhaving, is het van belang inzicht en kennis te hebben van deze gecertificeerde huisvesting. Deze huisvesting heeft een aanzienlijk lager risico. Daarmee kan de gemeentelijke aandacht meer worden gericht op niet-gecertificeerde huisvesting. Lees verder >