Wij gebruiken cookies om het webverkeer te analyseren. Meer informatie Accepteer

Column Adri Bom-Lemstra: ‘Laat arbeidsmigranten dicht bij hun werk wonen’

De glastuinbouw zet de komende jaren flink in op versnelling van automatisering en robotisering. In 2050 moeten machines en robots vrijwel al het handmatige werk hebben overgenomen in de kassen en verwerkingsruimten. Na die tijd blijft er andere arbeid nodig, verwacht de sector. Maar in plaats van productiewerk zal het gaan om banen voor specialistische medewerkers. En dat kunnen arbeidsmigranten zijn. Natuurlijk moet er wel goede en betaalbare huisvesting van arbeidsmigranten zijn geregeld, het liefst dicht bij de kassen, vinden onze telers.

Adri Bom-Lemstra is voorzitter van Glastuinbouw Nederland, de brancheorganisatie van bedrijven die bloemen, planten, groenten en fruit in kassen telen.

Het kabinet-Schoof is er duidelijk over: Nederland moet minder afhankelijk worden van arbeidsmigranten. Minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid overweegt zelfs een verbod op uitzendkrachten in bepaalde sectoren. Dat laatste is een slecht idee, want de glastuinbouw heeft de komende jaren echt nog wel flexibele arbeidskrachten nodig. De sector kent nu eenmaal arbeidspieken tijdens bijvoorbeeld oogstwerkzaamheden, daar moeten telers op kunnen inspelen. Machines en robots zullen daarbij steeds vaker saaie en zware werkzaamheden overnemen. Het overblijvende werk, niet alles valt immers te robotiseren, zal geen productiewerk meer zijn en andere competenties vragen.

 

‘Trial & error’

Robotisering is niet van de ene op de andere dag in te voeren. De ontwikkeling van een oogstrobot is bijvoorbeeld complex omdat deze moet kunnen omgaan met levende en kwetsbare producten. Zo moet een tomatenplukrobot het liefst allerlei soorten tomaten kunnen oogsten: groot en klein, aan een tros of los. De robot moet de vorm en kleur van de tomaten kunnen herkennen, ook van de tomaat die achter een blad verscholen gaat. Dat heb je niet zomaar voor elkaar, dat is ‘trial & error’ en dat kost tijd en geld.

De komst van robots leidt trouwens ook tot nieuwe, leuke banen met aantrekkelijke doorgroeiperspectieven. Denk aan: programmeren, data-analyse en het onderhouden of aansturen van systemen. Daar zijn specialistische medewerkers voor nodig − dat kunnen arbeidsmigranten zijn − hoeveel precies, zal afhangen van de snelheid van de technologische ontwikkelingen.

 

Afspraken maken met gemeenten

Voorlopig blijven arbeidsmigranten dus onmisbaar in de glastuinbouw. Minister Van Hijum geeft aan misstanden rond arbeidsmigranten, zoals slechte huisvesting en arbeidsuitbuiting, te willen voorkomen door de adviezen uit het rapport-Roemer op te volgen. Werkgevers met arbeidsmigranten zonder reguliere huisvesting (short- en midstay), moeten wat hem betreft met gemeenten afspraken maken, liefst over huisvesting op het eigen erf. Zo denken wij er als glastuinbouw ook over. Niet voor niets staat in onze recent verschenen visie op Arbeid dat telers hun arbeidsmigranten het liefst zelf huisvesting willen bieden op het eigen erf of op locaties dicht bij de kassen. Zo haal je de druk van de woningmarkt en voorkom je dat mensen denken dat arbeidsmigranten ‘hun huizen inpikken’. Werkgevers zijn hierbij verplicht de huurovereenkomst apart van de arbeidsovereenkomst op te stellen.

Tot nu toe merken we echter dat de ene gemeente hier wél aan wil meewerken en de andere niet. Zo geven sommige gemeenten geen vergunning voor het bieden van woonruimte op het eigen erf. Andere gemeenten zien niets in de bouw van grootschalige, collectieve woonlocaties aan bijvoorbeeld de rand van een glastuinbouwgebied. Dat is jammer want zo’n grootschalige woonlocatie laat zich nu juist heel goed controleren. Ook zoekt zo’n grote locatie contact met de buurt, zodat eventuele problemen met omwonenden zoveel mogelijk worden voorkomen.

We vinden het daarom positief dat in het regeerprogramma van het kabinet is opgenomen dat provincies en gemeenten meer ruimte moeten laten voor huisvesting op het eigen terrein van de werkgever. We hebben al vaak bij lokale overheden aangedrongen om ondernemers tegemoet te komen die verantwoordelijkheid pakken en zelf bouwplannen ontwikkelen voor hun tijdelijke medewerkers. Huisvesting die kwalitatief goed en betaalbaar is. Er zijn genoeg voorbeelden die laten zien dat dit heel goed mogelijk is op plaatsen waar wel toestemming is verleend.

 

Zie ook andere columns op deze website

Datum:
Dossier:
Huisvesting arbeidsmigranten
Onderwerp:
Arbeidsmigratie